Ở Sài Gòn, bất cứ khi nào, đặc biệt buổi trưa, bạn chỉ muốn đi trở lại phòng điều hoà khi bước ra khỏi cửa! Là con người, chúng ta có quyền lựa chọn ở bên trong để giữ mát. Nhưng động vật làm gì khi chúng bị nóng? Động vật có đổ mồ hôi không? Các loài động vật làm gì để giữ mát cơ thể?
Đổ mồ hôi
Cơ thể con người luôn cố gắng giữ cho nhiệt độ lõi của nó ở mức 98,6 độ F (37 độ C) thông qua một quá trình gọi là điều nhiệt. Chúng ta sử dụng các cơ quan cảm nhận nhiệt trong não để cho chúng ta biết liệu chúng ta cần trở nên ấm hơn hay mát hơn. Khi nhiệt độ tăng, con người hạ nhiệt độ cơ thể bằng cách đổ mồ hôi. Chất lỏng được giải phóng làm ẩm bề mặt của cơ thể, cho phép nó nguội đi khi bay hơi. Hơi nước được tạo ra giúp truyền nhiệt năng ra khỏi cơ thể.
Tuy vậy, đổi mồ hôi là cơ chế giữ mát đặc biệt mà con người có. Chỉ một số loài vật khác có cơ chế gần giống vậy: ngựa, khỉ, vượn và hà mã đổ mồ hôi. Chó và mèo đổ mồ hôi một chút qua bàn chân của chúng, nhưng chúng ta sẽ đọc ở phần sau những gì chúng làm để thực sự giải nhiệt. Một số mồ hôi bất thường nhất trên thế giới đến từ ngựa và hà mã. Mồ hôi ngựa chứa một chất tẩy rửa tự nhiên được gọi là latherin có thể hoạt động giống như xà phòng. Mồ hôi của hà mã thực sự có màu đỏ hồng do các sắc tố kháng khuẩn mà chúng tiết ra.
Thở hổn hển
Thở hổn hển là một cách khác khiến nhiều loài động vật hạ nhiệt. Khi nhiệt độ tăng, chúng sẽ làm bốc hơi nước từ các cấu trúc bên trong cơ thể. Thở hổn hển đẩy không khí nóng và mang lại không khí mát mẻ. Nhiều loài động vật sử dụng phương pháp này để hạ nhiệt bao gồm cả chó, mèo và lợn.
Các phương pháp làm mát khác
Làm mát bằng bay hơi – Thằn lằn sẽ đứng yên với miệng há hốc cho phép sự bay hơi xảy ra trên màng ẩm, từ đó làm mát đầu và não.
Điều hòa nhiệt độ theo hành vi – Nhiều loài động vật sử dụng phương pháp này chỉ đơn giản là di chuyển qua lại giữa các khu vực có nắng và râm. Điều này xảy ra khi động vật không thể tự điều chỉnh thân nhiệt và phải dựa vào việc tìm một khu vực mát mẻ hơn để nghỉ ngơi nhằm hạ nhiệt độ cơ thể bên trong của chúng. Thằn lằn, rắn, bướm và nhiều loại côn trùng khác sẽ được giải nhiệt bằng phương pháp này.
Đi ị – Nhiều cò và kền kền thực sự sẽ tự đi ị bằng chân của mình như một cách để giải nhiệt. Phân của chúng chủ yếu là chất lỏng nên nó hoạt động như một hình thức làm mát bay hơi.
Tác dụng của tai – Một số động vật có tai lớn thực sự sử dụng tai để điều chỉnh nhiệt độ. Thỏ và voi đều có các mạch máu ở tai mà chúng dùng để làm mát cơ thể. Voi vỗ tai xung quanh để tăng lượng máu cung cấp và hạ nhiệt độ cơ thể. Ở thỏ rừng, những mạch máu này co lại hoặc giãn ra tùy thuộc vào nhiệt độ bên ngoài.
Xem thêm: Động vật có giác quan thứ 6 không?